Informacja o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

Na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2024 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym w środowisku pracy, publikujemy najnowszą wersję formularza Informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w interaktywnym formacie MS Word. Wzór obowiązuje od dnia 28 lipca 2024 r.

Uchylony akt prawny: Dz.U. 2024 r. poz. 156
Uchylający akt prawny: Dz.U. 2024 r. poz. 1126

Dz. U. 2024 r. poz. 1126

Załącznik 2
Informacja o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym

Wprowadzenie do formularza informacyjnego

Formularz „Informacja o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym” jest kluczowym narzędziem dla pracodawców i pracowników. Ma na celu monitorowanie i ograniczanie narażenia na substancje niebezpieczne w miejscu pracy.

Rejestr substancji niebezpiecznych

Pracodawca prowadzi rejestr prac wymagających kontaktu z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, zawierający następujące dane:

• Wykaz procesów technologicznych i prac, w których stosowane, produkowane lub występują substancje chemiczne i ich mieszaniny lub czynniki o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, wraz z podaniem wielkości produkcji lub stosowania.
• Uzasadnienie konieczności stosowania tych substancji, mieszanin, czynników lub procesów technologicznych.
• Wykaz i opis stanowisk pracy wymagających kontaktu z tymi substancjami, mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi.
• Liczbę pracowników zatrudnionych przy tych pracach, z podziałem na liczbę pracowników zatrudnionych przy pracach w stężeniach do 0,1 (włącznie) wartości NDS oraz pozostałych pracowników, z uwzględnieniem płci.
• Określenie rodzaju substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych, dróg i poziomu narażenia na ich działanie oraz czasu trwania tego narażenia.
• Rodzaje podjętych środków i działań ograniczających poziom narażenia na te substancje, mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne.
  
  

Przekazywanie informacji

Pracodawca przekazuje informacje o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy:

• Niezwłocznie po rozpoczęciu działalności oraz corocznie, w terminie do dnia 15 stycznia za rok poprzedni, albo na ich wniosek.
• Informacja uwzględnia dane, o których mowa w ust. 1, i jest sporządzana według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia.

Na podstawie tych danych, przekazanych przez państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych, Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. J. Nofera w Łodzi prowadzi Centralny rejestr danych o narażeniu na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym.

Jednostki podległe Ministrowi Obrony Narodowej

W przypadku jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, pracodawca przekazuje informacje komendantowi właściwego terytorialnie wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej w trybie i w terminach i według wzoru wskazanych w tym przepisie. Na podstawie danych przekazanych przez komendantów właściwych terytorialnie wojskowych ośrodków medycyny prewencyjnej, Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii im. Generała Karola Kaczkowskiego w Warszawie prowadzi rejestr substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym występujących w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych.

Rejestr pracowników

Pracodawca prowadzi również rejestr pracowników zatrudnionych przy pracach wymagających kontaktu z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym. Rejestr zawiera:

• Datę wpisu do rejestru.
• Imię i nazwisko pracownika oraz jego stanowisko pracy, o którym mowa w § 6 ust. 1 pkt 3.
• Numer PESEL, a w przypadku jego braku – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość.
  
  

Przechowywanie rejestrów

Rejestry, o których mowa w § 6 ust. 1 i § 7 ust. 1, dotyczące czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym przechowuje się przez okres 40 lat po ustaniu narażenia na te czynniki. Rejestry dotyczące substancji reprotoksycznych niebędących jednocześnie czynnikami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym przechowuje się przez okres 5 lat po ustaniu narażenia na te substancje. W przypadku likwidacji zakładu pracy, pracodawca przekazuje rejestry właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, a w przypadku jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej – komendantowi właściwego terytorialnie wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej.

Forma rejestrów

Rejestry, o których mowa w § 6 ust. 1, 3 i 5 oraz § 7 ust. 1, mogą być prowadzone w formie papierowej lub w postaci elektronicznej.

Udostępnianie danych z rejestrów

Dane z rejestrów, o których mowa w § 6 ust. 1 i 5 oraz § 7 ust. 1, są udostępniane:

• Lekarzom sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, których dane dotyczą.
• Lekarzom uprawnionym do orzekania w zakresie chorób zawodowych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 237 § 1 pkt 3–6 i § 11 Kodeksu pracy.
• Pracownikom – w zakresie informacji, które dotyczą ich osobiście, oraz przedstawicielom pracowników – w zakresie anonimowych informacji zbiorowych.
• Organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Wojskowej Inspekcji Sanitarnej w związku z postępowaniem w zakresie chorób zawodowych prowadzonym w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 237 § 1 pkt 3–6 i § 11 Kodeksu pracy.
• Podmiotom wykonującym na podstawie odrębnych przepisów nadzór nad realizacją zadań z zakresu bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.
  
  

Obowiązki pracodawcy

Pracodawca:

• Informuje pracownika o opakowaniu, zbiorniku i instalacji zawierających substancje chemiczne, ich mieszaniny lub czynniki o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, a także o wymaganiach dotyczących oznakowania i znakach ostrzegawczych.
• Przeprowadza okresowe szkolenia pracownika w zakresie:
  • Ryzyka dla zdrowia, jakie wynika z oceny narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, i dodatkowego ryzyka, które wynika z palenia tytoniu, oraz w zakresie środków ostrożności, które powinny być podejmowane w celu ograniczenia tego narażenia.
  • Wymagań higienicznych, które powinny być spełnione w celu ograniczenia narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym.
  • Konieczności używania środków ochrony indywidualnej, w tym odzieży ochronnej.
  • Działań zapobiegających wypadkom oraz działań, które powinni podjąć pracownicy, w tym pracownicy pełniący obowiązki ratownicze, podczas działań ratowniczych oraz wypadków.
• Zapewnia kontrolę zdrowia pracownika związaną z indywidualną oceną pracownika – w celu określenia stanu jego zdrowia w związku z narażeniem na działanie określonych czynników o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub substancji reprotoksycznych podczas pracy, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 437) oraz w art. 229 Kodeksu pracy.
• Informuje pracownika, przed powierzeniem pracy z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, w przypadku których ustalono wartość dopuszczalnego stężenia określonych substancji w materiale biologicznym, o konieczności przeprowadzania kontroli jego zdrowia związanej z tymi wartościami dopuszczalnymi.
  
  

Udział pracowników

Pracodawca:

• Zapewnia udział pracowników lub ich przedstawicieli w projektowaniu i realizacji działań zapobiegających narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym lub ograniczających poziom tego narażenia.
• Umożliwia pracownikom lub ich przedstawicielom kontrolę stosowania wymagań określonych w rozporządzeniu oraz w innych przepisach regulujących zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
• Informuje na bieżąco pracowników lub ich przedstawicieli o narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, a w przypadkach narażenia powstałego w wyniku awarii i innych zakłóceń procesu technologicznego lub w wyniku podejmowanych prac remontowych, konserwacyjnych i w innych okolicznościach – o przyczynach powstałego narażenia oraz o środkach zapobiegawczych, jakie już zostały podjęte lub będą podjęte w celu poprawy sytuacji.
  
  

Opieka zdrowotna

Lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami:

• Zapoznaje się z warunkami ich pracy i posiada udokumentowane informacje dotyczące rodzaju i wielkości narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym.
• Pracodawca, na wniosek lekarza, zleca prowadzenie biologicznego monitorowania narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym oraz stosuje inne metody umożliwiające wczesne wykrycie skutków tego narażenia.
• Udziela informacji:
  • Pracownikowi – o wynikach badań i ocenie jego stanu zdrowia oraz o zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej, jakiej powinien się poddać po ustaniu zatrudnienia przy pracach z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym.
  • Pracodawcy, przedstawicielom pracowników oraz działającej u pracodawcy komisji bezpieczeństwa i higieny pracy – o ocenie stanu zdrowia pracowników, z zachowaniem tajemnicy lekarskiej.
  • Pracodawcy – zbiorczo o przypadkach nowotworu złośliwego, niekorzystnego wpływu na funkcje seksualne i płodność u dorosłych płci męskiej i żeńskiej lub na rozwój potomstwa, jeżeli uzna to za wynik zawodowego narażenia na czynnik rakotwórczy, mutagen lub substancję reprotoksyczną, z zachowaniem tajemnicy lekarskiej.
    
    

Monitorowanie zdrowia

Pracodawca:

• Przekazuje wraz z informacją przekazywaną na podstawie § 6 ust. 2 albo 4, w terminie do dnia 15 stycznia za rok poprzedni, zbiorcze informacje o przypadkach nowotworu złośliwego, niekorzystnego wpływu na funkcje seksualne i płodność u dorosłych płci męskiej i żeńskiej lub na rozwój potomstwa, jeżeli uzna to za wynik zawodowego narażenia na czynnik rakotwórczy, mutagen lub substancję reprotoksyczną.
• Na wniosek lekarza, w przypadku rozpoznania lub podejrzenia u pracownika zmian w stanie zdrowia, co do których istnieje podejrzenie, że powstały w wyniku narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, lub w przypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnego stężenia określonych substancji w materiale biologicznym, zleca przeprowadzenie dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników narażonych w podobny sposób, dokonuje weryfikacji uprzedniej oceny tego narażenia, a w razie potrzeby – stosuje odpowiednie dodatkowe środki zapobiegawcze.